Subjonctif - dylemat

Asia pyta, czy Francuzi używają często trybu subjonctif i czy warto się go uczyć. Zapewne zmartwię większość z Was, bowiem moja odpowiedź brzmi : tak warto, a nawet należy.

Ogólnie tryb subjonctif wprowadza się uczniom dość późno, ponieważ jego tworzenie wymaga bardzo dobrej znajomości odmian czasowników, szczególnie tych nieregularnych. Dlatego może wydawać się, że tryb ten używany jest sporadycznie. Nic bardziej mylnego. Oto kilka przykładów.

1. Wyrażanie emocji

Jednym z użyć trybu subjonctif jest wyrażanie emocji tych pozytywnych (radość, zadowolenie, zachwyt, pragnienie...) jak i tych negatywnych (smutek, żal, strach, złość, obojętność, oburzenie...). Życie codzienne pełne jest emocji, co przekłada się bezpośrednio na język i na użycie trybu subjonctif. Można zaobserwować to np. w prasie. Artykuł o tematyce ekonomicznej będzie składał się z suchych faktów, więc raczej nie przeczytamy w nim zdań zbudowanych przy użyciu trybu subjonctif. Jednak kiedy weźmiemy do ręki wywiad z jakąś aktorką, która opowiada z przejęciem o swojej pracy i życiu prywatnym, to zauważymy, że często  używa tego trybu. 

je suis heureuse que mon rôle dans ce film soit apprécié par le public => jestem szczęśliwa, że moja rola w tym filmie jest doceniana przez publiczność

je suis  déçu que ma carrière ne se développe pas =jestem rozczarowana, że moja kariera się nie rozwija 

2. Wyrażanie przymusu  - konstrukcja "il faut que"

Jedną z ulubionych konstrukcji używanych na co dzień przez Francuzów jest "il faut que" + I osoba liczby pojedynczej (można oczywiście łączyć z pozostałymi osobami), po której również występuje subjonctif. Oto kilka przykładów :

il faut que j'aille => muszę iść

il faut que je sache => muszę wiedzieć

il faut que je fasse => muszę zrobić

Szczerze mówiąc nie wiem, dlaczego Francuzi tak bardzo upodobali sobie tę konstrukcję, bowiem można zastąpić ją przez zwykłe "je dois aller / savoir / faire". Prawda, że prościej?

3.  Wyrażanie chęci 

Tryb subjonctif jest również często używany w momencie, kiedy chcemy wyrazić chęć, wolę, pragnienie czy życzenie.  Oto najczęstsze konstrukcje :

je voudrais que tu viennes ce soir => chciałbym, żebyś przyszedł wieczorem

j'aimerais qu'elle soit là => chciałbym, żeby ona tutaj była

je préférerais que nous partions demain => wolałbym, żebyśmy wyjechali jutro

    

Oczywiście trybu subjonctif używamy w konstrukcjach z dwoma różnymi podmiotami. Jeśli mamy ten sam podmiot, używamy konstrukcji z bezokolicznikiem.

je suis contente qu'il connaisse la vérité (2 różne podmioty) => ja jestem zadowolona, że on zna prawdę

je suis contente de connaître la vérité (1 podmiot) => ja jestem zadowolona, że (ja) znam prawdę

Uwaga: tryb ten używany jest jeszcze w wielu innych sytuacjach. 

Mam nadzieję, że ten lekko przydługawy post przekonał Was o słuszności uczenia się trybu subjonctif. Gdyby nie było to takie skomplikowane, uczyłabym  tego zagadnienia o wiele wiele wcześniej, niż jest to sugerowane w programie. 

Dla pocieszenia dodam tylko, że jeśli chodzi o samo rozumienie w mowie, to większość czasowników bazuje na tym samym temacie co w czasie teraźniejszym, więc łatwo można domyślić się ich sensu np. : 

je parle => il faut que je parle

je choisis => il faut que je choisisse

je pars => il faut que je parte 

PS Pocieszenie dla osób początkujących. Nawet jeśli nie użyjecie trybu subjonctif tam, gdzie wymaga tego konstrukcja, nie przejmujcie się zbytnio. Wasza wypowiedź zostanie zrozumiana. Brak trybu subjonctif nie wpływa znacząco na komunikację.