czwartek, 11 kwietnia 2013

"pt" - wymowa

W dzisiejszym poście chciałabym zwrócić Wam uwagę na słowa (mniej lub bardziej popularne), w których występuje zlepek dwóch spółgłosek "p" i "t" i w których "p" jest tylko statystą ;), czyli nie wymawiamy go!!! 

Rodzina "compter":
- compter - liczyć
- un compte  - konto
- un comptable - księgowy
- la comptabilité - księgowość
- se rendre compte de / que - zdać sobie sprawę z / że

Rodzina "sculpter" :
- sculpter - rzeźbić
- un sculpteur - rzeźbiarz
- une sculpture - rzeźba

Rodzina "baptiser" :
- baptiser - ochrzcić
- le baptême - chrzest 
- un baptiste - baptysta 


Zmotywowana dyskusją, która wywiązała się w komentarzach pod postem, próbowałam znaleźć jakąś konkretną zasadę, której byłabym pewna, ale bez skutku. Jeśli jesteście ciekawi propozycji Czytelników, zajrzyjcie do komentarzy. Najbardziej zaintrygowała mnie teoria o sylabach. Problem w tym, że francuskie zasady dzielenia wyrazów na sylaby różnią się od polskich. Nie jestem specjalistką w tej dziedzinie, więc aby nie popełnić błędu, nie zaryzykuję analizy podanych przeze mnie przykładów pod tym kątem.

Rozwijając jednak temat, skuszę się na pogrupowanie słów z "pt".

Grupa 1 - "p" nie wymawia się : np. compter, sculpter, baptiser (patrz przykłady powyżej)

Grupa 2  - "p" można wymawiać lub nie (obie wymowy są poprawne), oto przykłady :

Rodzina  "prompt":
- prompt / prompte - prędki, szybki, nagły
- promptement - szybko, nagle 

Rodzina "dompter" :
- dompter - oswoić (o zwierzętach), ujarzmić, poskromić
- domptable - dający się oswoić, poskromić -> un animal domptable
- un dompteur - treser zwierząt  
    
Grupa 3 - "p" wymawia się (często na końcu wyrazu), oto przykłady:
- un concept  - pojęcie
- abrupt / abrupte - stromy
- un sceptre - berło

Ciekawym przykładem jest też  rodzina "sept" (siedem) :
- w słowie sept nie wymawiamy "p", ale w słowach pochodzących od niego już tak, oto przykłady :
 - septembre - wrześcień (kiedyś wrzesień był siódmym miesiącem roku a nie dziwiątym;)
- septante - 70 (synonim do soixante-dix używany głównie w Belgii i Szwajcarii)
   
Moja konkluzja : nie ma chyba sensu "chercher midi a quatorze heures", najlepiej zapamiętać najpopularniejsze słowa, gdzie "p" jest nieme, a w innych przypadkach zdać się na intuicję :)   

PS. Przydałby się jakiś dobry lingwista lub student romanistyki, który podpytałby swoich profesorów i pomógł w rozwiązaniu tej zagadki ;) 

wtorek, 9 kwietnia 2013

Tarta cytrynowa z bezą

La tarte au citron, czyli tarta cytrynowa to bardzo popularny francuski deser do kupienia w co drugiej la pâtisserie, czyli cukierni lub w la boulangerie-pâtisserie, czyli piekarni i cukierni w jednym. Można kupić dużą tartę na kilka osób lub małe tarty indywidualne zwane la tartelette. Tarta może być pokryta la meringue, czyli bezą. Nosi wtedy nazwę la tarte au citron meringuée.

Mini tarta cytrynowa kupiona w piekarni w mojej dzielnicy
Dla wszystkich zainteresowanych podaję prosty przepis na tartę cytrynową, która zawsze robi furorę wśród znajomych. Różni się ona od innych tart tym, że do kremu dodaje się zmielone migdały, które łagodzą kwaśny smak cytryny, jednocześnie go uwydatniając.

piątek, 5 kwietnia 2013

Zapping generation (1)

Wiem, że niektórzy z Was zainteresowani są językiem potocznym, czyli słownictwem i strukturami, które Francuzi używają na co dzień, w prywatnych rozmowach. Wpadłam więc na pewien pomysł. Mam nadzieję, że Wam się spodoba. Dajcie znać, czy taka forma nauki Was interesuje.

Przeglądając darmowy program telewizyjny, który pojawia się w mojej skrzynce dokładnie co dwa tygodnie, moją uwagę przykuły jednostronicowe komiksy opowiadające o perypetiach pewnego nastolatka o imieniu Juju. Historyjki są krótkie, zabawne i w dodatku zawierają potoczne słownictwo. Cała seria nosi tytuł "Zapping generation".

zapper* - skakać po kanałach
le zapping* - skakanie po kanałach
le zapping génération* - pokolenie, które nie rozstaje się z pilotem ;)
un zappeur / une zappeuse* - osoba, która lubi skakać po kanałach
une zappette* = une télécommande - pilot do telewizora 

Zadanie dla Was :
Przeczytajcie historyjkę i spróbujcie zrozumieć jej sens. Wypiszcie wyrażenia, które wydają Wam się potoczne. Podpowiedź znajdziecie poniżej.  

Kliknij, aby powiększyć
Wersja do ściągnięcia TUTAJ 
Źródło : Zappeur nr 373

Wyrażenia potoczne : 
papy* = grand-père
t’inquiète* = ne t’inquiète pas (mimo że mówimy komuś, żeby się NIE martwił, to w mowie potocznej opuszczamy negację; bardzo popularne wyrażenie)
fastoche* [czytamy : fastosz] = facile 

Inne ciekawe słówka:

un guichet automatique - automat, za pomocą którego można kupić bilet 
un écran tactile - ekran dotykowy
Wyrażenie idomatyczne :

faire quelque chose les doigts dans le nez => sans aucune difficulté, czyli z łatwością, bez wysiłku 


wtorek, 2 kwietnia 2013

Concarneau (Bretania)

Korzystając z stosunkowo ładnej jak na panujące warunki pogody, opuściliśmy nasz departament Morbihan i udaliśmy się do sąsiadów, czyli do departamentu Finistère. Obraliśmy kurs na miasto portowe Concarneau położone w malowniczej zatoczce pełnej łódek i kutrów. 

Kliknij na zdjęcie, aby powiększyć.










Największą atrakcją Concarneau jest XIV-wieczne Ville Close, czyli dokładnie tłumacząc "zamknięte miasto". Położone jest na wyspie i obwarowane murem.

Źródło : Internet
 Ville Close vue du ciel, czyli z lotu ptaka. 

Po prawej stronie widać most, który prowadzi na wyspę.


W swoim murach Ville Close kryje wąskie uliczki pełne sklepów i restauracji,  ogromny park oraz muzeum poświęcone tutejszemu rybołówstwu. 

Kuter rybacki będący częścią muzeum.


Źródło : Internet
W jednej z licznych kamienic znajduje się La Maison du Kouign Amann [czytaj kłineman]. Według wystawionych na widok klientów certyfikatów, produkuje się tutaj najlepsze Kouign Amann w Bretanii. Cóż to takiego? Otóż jest to jedno z najbardziej popularnych ciastek w tym regionie. Bardzo słodkie i wręcz ociekające masłem, czasami z dodatkiem jabłka lub gruszki. Osobiście wolę klasyczne, bez żadnych dodatków.